Matty Hakvoort – September 2019 -“Ik vertel dit omdat ik niet alleen wil zijn voor dat ik alleen ben”
R. Kopland
Deze laatste zinsnede in het gedicht ‘Een tuin in de avond’ is van Rutger Kopland en gaat over ‘het tijdelijke’ van het samen delen van verhalen. Het daaropvolgende moment is er alweer het alleen zijn. Soms is bij ernstig zieke mensen de hoop dat dit delen genoeg kan opleveren afwezig en sluit men zich daarvoor af. Daarnaast, als er sprake is van hevige angst en onzekerheid ontbreekt het vermogen om woorden te vinden.
Kort geleden vertelde een van onze bezoekers, die zijn partner twintig jaar geleden had verloren, hoe eenzaam hij was geweest gedurende het ziekbed, hij en zijn geliefde hadden heel weinig kunnen delen. De afstand die door de dreiging van de ziekte was ontstaan kon niet overbrugd worden. Zijn partner, moeder van drie jonge kinderen, was niet in staat, in het aanzicht van de dood, van haar resterende leven een nieuw verhaal te maken. Zij kon geen woorden vinden, ze was te angstig. Wij spraken hierover omdat bij een van zijn kinderen, door een ernstig ziek geworden partner, de geschiedenis zich dreigt te herhalen. Hij vertelde dat hij altijd ongerust was gebleven over wat het moeilijke afscheid destijds voor zijn kinderen had betekend. Zij hadden er nooit echt over kunnen spreken.
Hoe kun je woorden vinden en delen als het leven je afgenomen dreigt te worden, als betekenis en toekomst ontbreekt?
“De grenzen van de taal, vormen de grenzen van mijn wereld”.
L.Wittgenstein, (filosoof)
“Waar de kennis van je eigen taal ophoudt, kun je de ander en zijn of haar wereld niet begrijpen of zien, is wat Wittgenstein hiermee zegt.”
Ik moest aan deze tekst denken naar aanleiding van het boven genoemde woordeloze afscheid van een moeder met jonge kinderen. Het verlies en de stress waren zo groot dat het haar niet lukte een eigen taal te vinden voor wat haar overkwam, praten kon dan ook geen verlichting van ‘het alleen zijn’ opleveren. Als angst dreigt, betekent het bezig zijn met afscheid al gauw het bezig zijn met “ér niet meer zijn”, waardoor nog meer dreiging ontstaat.
Hoe moeilijk ook voor de geliefden, soms is het naar binnen keren en weghouden van afscheid de best haalbare houding om het verdriet ‘te overleven’. Aanwezig zijn, woordeloos een hand vasthouden, luisteren en voorzichtig blijven zoeken naar woorden die betekenis kunnen geven aan het geleefde leven is dan wat past.
Voor de nabestaanden is er een tweede kans om een eigen taal te verwerven voor wat eens een sprakeloos makend verdriet was. Ook na twintig jaar kan het samen delen en benoemen van wat gebeurd is enorm opluchten. Het benoemen leidde tot het besef dat het woordeloze afscheid niet als een tekort gezien hoeft te worden. Dit nam een heimelijk schuldgevoel weg. Er ontstond alsnog ruimte om het intense verdriet over de eenzaamheid tijdens het ziekbed beter te verwerken.
De reden om psychologische hulp te zoeken heeft te maken met de impact die kanker heeft op alle levensgebieden. ‘Er is een leven voor en er is een leven na kanker’ is een veelgehoorde zin.
De hulpvraag waarmee mensen hier komen is zeer wisselend en voor mij is het belangrijk om zo dicht mogelijk aan te sluiten bij de vraag die er is. Ik beschouw het als een bijzondere ontwikkeling om na mijn langdurig werk binnen de geestelijke gezondheidszorg naast mijn eigen praktijk nu ook mijn ervaring te kunnen gebruiken bij de meer existentiële problematiek die kanker met zich meebrengt. Ik heb jarenlang als groepspsychotherapeut gewerkt in het Psychotherapeutisch Dagcentrum van het ZMC, ervoor als arts bij de Jeugdpsychiatrie van de GG&GD in Amsterdam en de laatste 15 jaar heb ik mijn eigen privépraktijk gehad in Amsterdam. Het valt me steeds weer op hoe in Huis aan het Water een omgeving gecreëerd wordt waar mensen zichzelf kunnen zijn, de ruimte vinden om uit te zoeken wat ze er willen halen aan hulp en ook hoe vanzelfsprekend de staf, vrijwilligers en therapeuten hierbij aansluiten.
Mijn naam is Caroline van den Berg en ik ben vrijwillig werkzaam als loopbaan adviseur in het huis aan t water. Ik woon met veel plezier in Amsterdam! 
Mijn naam is Charlotte Buys, van oorsprong Landschapsarchitect en in een latere fase van mijn leven ben ik werkzaam geweest als docent, mentor, facilitator Creative Thinking, coach en gesprekspartner.
Marja van der Werff – holistisch coach
Mijn naam is Hennie Smit en sinds 1 januari maak ik deel uit van het team geestelijk verzorgers bij het Huis aan het Water.
Ruim dertig jaar ben ik vanuit verschillende professies werkzaam in de gezondheidszorg, altijd in het directe contact met de ander. Aanvankelijk veel gewerkt als paramedicus in de psychosomatiek; de laatste 14 jaar als humanistisch geestelijk begeleider in o.a. ouderenzorg en psychiatrie. Daarnaast begeleid ik al jarenlang mensen in de thuissituatie via het Centrum voor Levensvragen (CvL). Via het CvL ben ik – met genoegen – verbonden aan Huis aan het Water.
Jos Timmerman
Daniëlle de Boer
Mijn naam is Anne Oude Elberink en ik ben sinds maart 2020 verbonden als psychiater aan Huis aan het Water. Hiervoor werkte ik in het Dijklander Ziekenhuis, alwaar ik reeds veel te maken kreeg met patienten met een combinatie van psychische en lichamelijke klachten.
Matty Hakvoort
Door haar jarenlange ervaring met het afsluiten van hypotheken, pensioenen en verzekeringen kan elke financiële vraag over werk, verzekeringen en pensioen gedurende of na ziekte gesteld worden. Aan de hand van eigen informatie kan een plan worden gemaakt om de geldstromen goed te laten lopen tijdens de behandelingen. Financieel evenwicht zorgt voor rust. Niet alleen bij de zieke; ook de familie is er bij gebaat.
Ryan Kreijne
Nathalie Kool
Margriet Greuter
